PL/CZ informace – zákony – předpisy – pozvánky a pod. CZ/PL informacje – ustawy – przepisy – zaproszenia itp.
Polsko a 14 zemí EU apelují na změny v systému ETS2. Chtějí chránit spotřebitele před šokem.*
Polska i 14 państw UE apelują o zmiany w ETS2. Chcą chronić konsumentów przed szokiem.*
Polsko a 14 zemí EU apelují na změny v systému ETS2. Chtějí chránit spotřebitele před šokem.
Nejméně 15 členských států Evropské unie, včetně Polska, se obrátí na Evropskou komisi s žádostí o zlepšení systému obchodování s emisemi v souvislosti s plánovaným rozšířením na sektor dopravy a stavebnictví. Podle dokumentu, který viděla Polská tisková agentura, je cílem působit proti nejistotě ohledně poplatků a souvisejícím sociálním dopadům.
V roce 2027 má systém obchodování s emisemi pokrýt nové oblasti, což znamená, že domácnosti budou muset platit dodatečné náklady za tankování vozidel nebo vytápění. Polsko se připojilo ke skupině signatářů výzvy, mezi které patří Německo, Itálie, Rakousko a Belgie. Celkem 15 zemí vyjádřilo podporu iniciativě, zatímco od dalších se očekává, že tak učiní po dokončení svých národních postupů.
Návrh dopisu, který se stal základem pro výzvu, zdůraznil potřebu reformy systému ETS2. Jak již bylo uvedeno, obavy z cenové volatility a sociálních dopadů vyžadují reakci před zavedením nových předpisů. Dopis uvádí, že takové kroky by mohly zvýšit společenskou akceptaci systému a snížit potenciální negativní dopady na spotřebitele.
Riziko cenových šoků
Zároveň signatářské země upozorňují na finanční potenciál systému ETS2. Příjmy generované novým systémem budou převedeny do Sociálního klimatického fondu a státních rozpočtů, což by podle autorů výzvy mohlo v přechodném období podpořit domácnosti s nízkými příjmy.
Signatáři však vidí vážné riziko spojené se současnou podobou Rezervy tržní stability (MSR), která neposkytuje dostatečnou ochranu před cenovými šoky. Dopis uvádí, že nejasnosti ohledně výše emisních poplatků v roce 2027 ztěžují přípravu vhodných podpůrných a kompenzačních opatření. Bylo zdůrazněno, že mechanismy, jako je cenový strop, se mohou ukázat jako nedostatečné, pokud ceny výrazně překročí dřívější prognózy.
Aby se snížila nejistota na trhu, země apelují na Evropskou komisi, aby již v roce 2026 spustila aukce ETS, což by snížilo riziko náhlého nárůstu cen v počáteční fázi fungování systému. Dalším postulátem je pravidelné zveřejňování prognóz možných cen v rámci ETS2, což by usnadnilo předvídání ekonomických důsledků a přípravu protiopatření.
Podle signatářů je nezbytná účinná reforma ETS2, aby se zabránilo destabilizujícím politickým a sociálním otřesům vyplývajícím z náhlých změn cen energií. Jak je uvedeno ve výzvě, „před spuštěním trhu by měla být zvážena vylepšení, aby systém mohl efektivně fungovat a získat si přijetí veřejnosti“.
Polska i 14 państw UE apelują o zmiany w ETS2. Chcą chronić konsumentów przed szokiem.
Co najmniej 15 państw członkowskich Unii Europejskiej, w tym Polska, wystosuje apel do Komisji Europejskiej, domagając się udoskonalenia systemu handlu emisjami w związku z planowanym rozszerzeniem go na sektor transportu i budynków. Jak wynika z dokumentu widzianego przez Polską Agencję Prasową, celem jest przeciwdziałanie niepewności w zakresie opłat i związanym z nimi skutkom społecznym.
W 2027 r. system handlu emisjami ma objąć nowe obszary, co oznacza, że gospodarstwa domowe będą zobowiązane do ponoszenia dodatkowych kosztów za tankowanie pojazdów czy ogrzewanie. Polska dołączyła do grupy sygnatariuszy apelu, w której znajdują się m.in. Niemcy, Włochy, Austria i Belgia. W sumie 15 państw zadeklarowało wsparcie inicjatywy, podczas gdy kolejne kraje mają to uczynić po zakończeniu procedur krajowych.
W projekcie listu, który stał się podstawą apelu, podkreślono potrzebę reformy systemu ETS2. Jak zaznaczono, obawy dotyczące zmienności cen oraz skutków społecznych wymagają reakcji jeszcze przed wdrożeniem nowych przepisów. W liście zapisano, że takie działania mogłyby zwiększyć społeczną akceptację systemu i ograniczyć potencjalne negatywne skutki dla konsumentów.
Ryzyko szoków cenowych
Jednocześnie państwa sygnatariusze zwracają uwagę na potencjał finansowy ETS2. Dochody generowane przez nowy system zasilą Społeczny Fundusz Klimatyczny oraz budżety krajowe, co według autorów apelu, może pozwolić na wsparcie gospodarstw domowych o niskich dochodach w okresie przejściowym.
Jednakże, sygnatariusze dostrzegają poważne ryzyko związane z obecną konstrukcją Rezerwy Stabilności Rynkowej (MSR), która nie zapewnia wystarczającego zabezpieczenia przed szokami cenowymi. W liście zaznaczono, że brak klarowności w sprawie poziomu opłat za emisje w 2027 r. utrudnia przygotowanie odpowiednich środków wsparcia i rekompensat. Podkreślono, iż mechanizmy, takie jak pułap cenowy, mogą okazać się niewystarczające, jeśli ceny znacznie przewyższą wcześniejsze prognozy.
Aby ograniczyć niepewność na rynku, państwa apelują do Komisji Europejskiej o uruchomienie aukcji ETS już w 2026 r., co miałoby zmniejszyć ryzyko nagłych wzrostów cen w początkowej fazie działania systemu. Kolejnym postulatem jest regularne publikowanie prognoz dotyczących możliwych cen w ramach ETS2, co ułatwiłoby przewidywanie skutków gospodarczych i przygotowanie środków zaradczych.
Zdaniem sygnatariuszy, skuteczna reforma ETS2 jest niezbędna, by uniknąć destabilizujących wstrząsów politycznych i społecznych wynikających z gwałtownych zmian cen energii. Jak napisano w apelu, „należy rozważyć ulepszenia jeszcze przed uruchomieniem rynku, tak by system mógł funkcjonować efektywnie i zyskać akceptację opinii publicznej“.